Монгуш Борбак-оолович Кожелдей тыва улустуң аас-чогаалының улуг, биче жанр хевирлеринден аңгыда, чоннуң улусчу философиязын, ѳртемчейже кѳружун болгаш чудулге-сузуглелин, тѳѳгулуг оруктарын, боттуг амыдыралын ханыланыр сайгарып, билип ап чораан. Оон чогаалдары бедик утка-шыннарлыг, бо хуннерде эстетиктиг кужун чидирбээн – кайгамчык чогаалдар.
Монгуш Кожелдей тѳрээн чоннуң ундезин культуразын кадагалап, ону камгалаар эчис сорулганы салып алгаш, чедимчелиг боттандарып, ниитилелде кижинин мѳзу-шынарын экижидер талазы-биле кужениишкинниг ажылдап, ѳртемчейде амылыгларның ʏʏлези, очаланның эргилдези болгаш эрткен чуртталга, келир чуртталга дээн чергелиг буддизимниң озек билиглери-биле чергелештир тываларның мифологтуг октаргай кѳруушкун чырыткан улуг ужур-уткалыг онзагай чогаалдарны салгалдарга ѳнчу кылдыр арттырып каан чогаалчы.
Чогаалчынын хууда архивинден шулуктери болгаш «Уш чуул эртемниг оол» деп тыва улустуң аас чогаалынга ундезилеттинген уругларга сураглыг шиизи кирип турар.
Ук чыындыны номчукчуларга сумеледивис.
Монгуш Борбак-оолович Кожелдей
11 Окт.
